Znate li na kom je mestu popijena prva kafa u Srbiji? Niko ne pogodi iz prve

Prapostojbinom kafe danas se smatra Etiopija, država u istočnoj Africi. Ne zna se pouzdano kada je ova biljka otkrivena i kada je tamo počela da se koristi. Poznato je da su u davnoj prošlosti zrna biljke kafe služila kao dodatak jelu i za pravljenje vina.

Najkasnije u 9. veku kafa je prešla Crveno more i odomaćila se među stanovništvom na Arabijskom poluostrvu. Veruje se da je ova oblast u jugozapadnoj Aziji i mesto rađanja napitka koji mi danas znamo pod imenom "kafa". Iako su u prvo vreme Arapi brižljivo čuvali tajnu njenog pravljenja, kafa se odatle tokom vekova raširila po celom svetu - počev od Bliskog i Srednjeg Istoka, pa nadalje.

Značajna stanica u tom "putešestviju" bio je i Beograd…

Kafa po prvi put među Srbima

Svakodnevno ispijanje kafe bilo je značajan deo društvenog života u Osmanskom carstvu. Zato se veruje da je, zajedno sa turskim osvajanjima, i ona stigla na Balkan. Stigla i svima se svidela!

Iako je verovatno da su se stanovnici južnih krajeva Srbije još i pre upoznali sa ovim napitkom, prvo "zvanično mesto" gde se služila i ispijala kafa otvoreno je u Beogradu 1522. godine. Zvalo se - kafana!

Informer

Godinu pre toga vojska Sulejmana Veličanstvenog osvojila je Beograd. Turci su se nastanili u gradu donoseći sa sobom nove običaje. Jedan od njih bio je ispijanje kafe. Na javnim mestima, to je bilo moguće jedino u kafanama čije ime i dolazi od turske reči "kahvehane" preuzete iz arapskog i persijskog "qahve" (kafa) i "khane" (kuća) ili, rekli bismo - "kuća kafe".

O prvoj kafani u Beogradu ne zna se mnogo. Bila je podignuta negde na Dorćolu koji je, zbog svog položaja, u to vreme bio centar trgovine i raskršće mnogih puteva. Ako je i imala ime, ono do danas nije sačuvano. Poznato je da se nalazila na spratu kuće i da su gosti u njoj sedeli na podu. Služila se samo kafa i to u malim šoljama, a ulaz je bio dozvoljen jedino muškarcima.

Odavde, kafa se dalje širila na Zapad, ka Evropi, gde je počela da stiže i sa trgovcima sa Orijenta i ubrzo postala jedan od omiljenih napitaka tamošnjeg stanovništva. Prva kafana u Engleskoj počela je da radi u Oksfordu 1650. godine. U Beču, prva prodavnica kafe otvorena je 1683. godine, a postoji i podatak da je sredinom 18. veka samo u Veneciji postojalo više od 200 kafana!

Ipak, i Beogradu je ostalo nešto po čemu je mogao da se diči - jer, osim od onih u Parizu ili Londonu, njegova kafana bila je starija čak i od Carigradske! Prvu kafanu u prestonici Osmanskog carstva otvorila su dvojica Sirijaca 1555. godine.

Kafa kao nezaobilazni deo svakog razgovora

Od tih "dorćolskih početaka" do današnjih, modernih vremena, kafa je u Srbiji prešla dug put. Prešla, i na tom putu postala nezaobilazni deo svakodnevnog života.

Negde tokom 19. veka iz muškog se proširila i na ženski svet - dame iz građanskih slojeva društva u to vreme počele su da organizuju sedeljke u svojim salonima, druže se sa prijateljicama, razgovaraju i ispijaju kafu. Tada ovaj napitak dobija onu, danas tako prepoznatljivu dimenziju - priču i opuštanje uz šoljicu divnog, toplog napitka.

Zabeleženo je da se ispijanje kafe kao deo društvenog događaja prvi put pominje u dokumentu iz 1892/93 iz Smedereva gde je, u letnjikovcu dinastije, kraljica Natalija Obrenović priredila prijem.

Uz kafu se razgovaralo, pregovaralo i dogovaralo. Ona se ispijala polako, "natenane" i tako da se uživa u svakom trenutku. A, tako je i danas…