I KIKINDA VRAĆA IMOVINU JEVREJIMA! Za sada je od 60 predmeta dobijeno samo šest, ali nisu nezadovoljni (FOTO)

U Kikindi, kao i u mnogim gradovima, jedan deo te imovine već je vraćen-od 60 predatih predmeta, dobijeno je šest. U Kikindi je pre Drugog svetskog rata bilo oko 550 Jevreja, danas ih je svega oko 30, a među njima su i sestre Jana i Nevena Knežević.

Jevrejskoj opštini u Kikindi vraćena je zemlja, građevinsko zemljište i objekti. Restitucijom je dobijena kuća u ulici Svetozara Miletića 3 koja se nalazi pored Osnovnog suda i javnog tužilaštva, zatim parcela- građevinsko zemljište u centru grada u ulici dr Zorana Đinđića, neposredno pored gimnazije „Dušan Vasiljev“ gde se trenutno nalazi dečije igralište, kao i poljoprivredna zemljišta van Kikinde.

Informer

Dobijeno je zemljište u Novom Kneževcu, Srpskom Krsturu koje je pod zaštitom države (Velika droplja) i u Banatskom Aranđelovu.

- Mi smo zadovoljni saradnjom koju imamo sa Republikom Srbijom i Agencijom za restituciju. Od 2016. kada je stupio na snagu Zakon o restituciji, pa do 2019. bio je period kada smo predavali predmete o imovini koju želimo da nam se vrati. Jevrejska opština u Kikindi predala je preko 60 predmeta i za sada je vraćeno šest. Iako to zvuči kao mala brojka, za nas je značajna stvar. Većina naslednika imovine iseljeni su u inostranstvo. Kontaktirali smo ih pre nego što smo predmete predali za vraćanje imovine-kaže Nevena Knežević, predsednica Jevrejske opštine Kikinda.

Imaju misiju

Planova za budućnost ima mnogo. Nevena navodi neke od njih, jer je želja da se od zaborava otrgnu brojni sunarodnici koji su svojim radom i delovanjem doprineli razvoju Kikinde.

- U kući ćemo napraviti prostorije koje ćemo prilagoditi radu Jevrejske opštine u Kikindi. Smatramo da je to najbolja odluka, jer je to naša veza sa korenima, to je bila kuća u kojoj su živeli Jevreji. Sa placem u centru grada imamo velike planove. Najpre je bio plan da na tom mestu podignemo Jevrejski kulturni centar, a u opciji je i gradnja stambene zgrade-ističe Nevena.

Informer

Sestre Jana i Nevena Knežević, jedne su od malobrojnih Jevreja u Kikindi koje su ostale u rodnom gradu. Njihova prababa, majka dede Stojana Kneževića bila je Jevrejka, a Jana je na osnovu toga dobila jevrejski pasoš i iselila se u Izrael gde je boravila četiri godine. Danas su aktivne članice Jevrejske opštine i svedoče o užasima i stradanjima naroda koji je prošao golgotu tokom Drugog svetskog rata.

- U Kikindi je pre Drugog svetskog rata bilo oko 550 Jevreja koji su bili sastavni deo zajednice, a danas ih je svega oko 30. Na tlu severnog Banata bavili su se raznim zanimanjima, kao što su zubari, lekari, a prva i jedina fotografska radnja bila je u vlasništvu Hečka Mora u kojoj su se prodavale i gramofonske ploče.

Ostalo je upamćeno da su puno pomagali Kikinđanima u svim sferama života- priča Jana Knežević, iz Jevrejske opštine Kikinda, zadužena za odnose sa javnošću. Kada je nastupio Drugi svetski rat, iz nacističke Nemačke stigla je direktiva da Kikinda i cela Vojvodina treba da budu „očišćeni“ od Jevreja.

Informer

Oni su preko noći postali građani drugog reda, doživljavali su brojna poniženja, zabranjeno im je da budu deo javnog života i ograničeno im je kretanje. Sve je kulminiralo u noći kada su ih nacisti okupili u dvorištu Sinagoge. Tada im je naređeno da peške idu do Železničke stanice. Odatle su deportovani u logore na Starom sajmištu, Topovske šupe i u sabirnom logoru u Novom
Bečeju, odakle se mnogi nikada nisu vratili kući. Nažalost, nisu preživeli.

- Nakon Drugog svetskog rata, od njih 550 u Kikindu se vratilo svega oko 16 Jevreja. Većina njih se ubrzo preselila u Izrael, a kikindska Sinagoga je prodata. Na tom mestu nalazi se lokal u privatnom vlasništvu. Nažalost, ta činjenica dosta je doprinela da se jevrejski duh u Kikindi izgubi, jer oni koji su želeli da neguju veru i tradiciju, nisu imali gde to da urade-kaže Jana.

Jevrejska opština u Kikindi danas broji oko 30 članova. Deo njih odselio se u Izrael, a oni koji su se vratili u grad, poput Jane i Nevene Knežević aktivno učestvuju u radu lokalne zajednice putem dobrotvornih i kulturnih aktivnosti, ali i upoznavanju mlađih naraštaja o stradanju Jevreja i Holokaustu.

Informer

Vrednost vraćene imovine u Srbiji preko 36 miliona evra

Do početka februara Jevrejskim opštinama u Srbiji vraćeno je 174 objekta čija je površina 12,5 hiljada kvadratnih metara, 2,7 hiljada hektara poljoprivrednog i više od 14 hiljada kvadratnih metara neizgradjenog gradjevinskog zemljišta, objavila je Agencija za restituciju.

Prema do sada urađenoj proceni, vrednost vraćene imovine iznosi oko 36 i po miliona evra, a u toku procene realne vrednosti imovine u daljem postupku restitucije.

Ova imovina vraćena je u skladu sa Zakonom o otklanjanju posledica oduzimanja imovine žrtvama Holokausta koje nemaju živih naslednika. Sa 128 vraćenih objekata na prvom mestu je Jevrejska opština Beograd, a objekti su vraćeni i jevrejskim opštinama Subotice, Zemuna, Novog Sada, Kikinde, Pančeva i Zrenjanina. Najviše, 979 hektara , poljoprivrednog zemljišta vraćeno je Jevrejskoj opštini Subotica, Zrenjaninu 442 kvadratnih metara gradskog građevinskog neizgrađenog zemljišta, dok je u Kikindi to 1034 kvadrata.