Foto: royalfamily.org
Srbija
KRUNA KRALJA PETRA PRVOG SVEDOK VREMENA HEROJA! Od svih kruna srpskih vladara jedino je ona preostala, MORALI SU DA JE KRIJU!
Ovim rečima je kralj Petar I Karađorđević "zaledio“ svoje pratioce, tada već regenta , a kasnije kralja Aleksandra i ostale vrhovnike prilikom povlačenja u Prvom svetskom ratu
Bio je novembar 1915. godine, a Prizen je bio i poslednji veći grad pre polaska kralja, vojske i naroda na put preko planinskih vrleti Albanije, kasnije poznatiji i kao albanska golgota.
Informer
U sabornom hramu Svetog Đorđa bila je i poslednja služba, a kralj Petar, omiljeni narodni čika Pera, iako i tada bolestan, prestajao je celu službu.
Prema zapisima u knjizi "Devestopetnaesta“ koju je napisao čuveni Branislav Nušić, kruna je zakopana u Prizenskoj bogosloviji.
- Ispod katedre podignute su daske od poda. Pažljivo, da se ne vidi trag. Bila je noć, da niko ne vidi. Sekretar, kraljev, i pukovnici su se preznojavali. Koliko će, ovde, počivati simbol države. Da li će oni preteći da je vrate svetlosti i slobodi, ili će to učiniti oni koji dolaze posle njih. Kraljević Aleksandar, kome je stari kralj poverio brigu o narodu i državi, čekao je gore, iznad učionice da mu jave kada posao bude gotov... Gotovo je, javili su mu. Minula je ponoć. Vojska i narod sutradan su krenuli. Stari kralj Petar se odupirao da pođe iz Prizrena. Govorio je: "Niko ne može da natera jednog kralja da napusti svoju kraljevinu. Pustite me da umrem na vratima Srbije".
Informer
Posle četiri dana, kralj Petar je ipak pošao i prošao sa vojskom i narodom preko albanskih gudra.
Pored krune, prema predanju, u Prizrenu je ostao i kraljev gvozdeni krevet, a sve do 1990. godine, u vladičanskom dvoru u centru Prizrena, na njemu je spavao tada vladika Raško-prizrenski, a potom Patrijarh srpski Pavle.
Prizrensku bogosloviju posetio princ Tomislav Karađorđević
Prizrensku bogosloviju je sredinom devedesetih posetio unuk kralja Petra, princ Tomislav Karađorđević, kome su tadašnji rektor Milutin Timotijević, profesori i učenici bogoslovije ukazali veliko poštovanje. Princ je bio ponosan što se nalazi na jednom istorijskom mestu, na kome je, pored ostalog, sačuvana i kruna kojom je krunisan njegov deda.
U novijoj srpskoj istoriji, kraljevskom krunom je krunisan samo kralj Petar I Karađorđević, a to je i jedina sačuvana kruna srpskih vladara, koja se danas nalazi u Istorijskom muzeju Srbije. One nemanjičke nestale su za vreme viševekovne vlasti Otomanske imperije, a kako su izgledale može se videti samo na freskama u srednjevekovnim crkvama pri manastirima.
Kruna izlivena od Karađorđevog topa
Kruna je izlivena od bronze sa ručke Karađorđevog topa, zaplenjenog od Turaka u Prvom srpskom ustanku. Osim bronze, kruna ima pozlatu, emajl i sintetičko drago kamenje. Kralj Petar je tražio da se kruna izlije od Karađorđevog topa, sa ciljem da se uspostavi veze između simbola državnosti i oruđa kojim je ta državnost stečena, dok je sam materijal ukazivao na skromne, seljačko-vojničke korene dinastije.
Informer
Naslednici kralja Petra I, kraljevi Aleksandar I i Petar II, nisu krunisani prilikom stupanja na presto, već su po automatizmu, proisteklom iz prava o nasleđivanju, samo preuzeli insignije kralja.
Informer
Osim u vreme Prvog svetskog rata, kada se tri godine nalazila u Prizrenskoj bogosloviji, kruna je do 1941. bila izložena u Dvorskoj kapeli Kraljevskog dvora Karađorđevića u Beogradu. Posle Drugog svetskog rata nalazila se najpre u Narodnom muzeju u Beogradu, potom u Muzeju Prvog srpskog ustanka da bi dugo stajala u depou Narodne banke Srbije. Od 2005. godine se nalazi u vlasništvu Istorijskog muzeja.
Bonus video: