Foto: Marko Đoković
Vesti
OVO JE SPISAK DIANE BUDISAVLJEVIĆ ZA KOJIM SE DUGO TRAGA! Sadrži podatke o 5.800 dece koje je spasila iz logora smrti, oko 300 ljudi će sada saznati pravo poreklo
Muzej žrtava genocida u Beogradu došao je u posed originala spiska Diane Budisavljević sa imenima i svim podacima oko 5.800 srpske dece spasene iz ustaških logora smrti Nezavisne Države Hrvatske, za koji se mislilo da je izgubljen ili uništen, saopštio je direktor Muzeja žrtava genocida u Beogradu Dejan Ristić.
Ristić je naveo da je spisak srpske dece nastao u "Zavodu za gluvonemu decu" u Zagrebu u okviru "akcije Diane Budisavljević" i sada je prvi put predstavljen javnosti.
Pogledajte kako spisak izgleda!
Prema njegovim rečima, taj spisak sadrži imena i prezimena dece, njihovih roditelja, datum i naziv logora iz kojeg su spasena, kao i starosnu dob i identitet hrvatskih usvojitelja.
Kada su rođena, čija su, ali i koja imena su dobijala po usvajanju od strane hrvatskih porodica.
O tome koliko to danas, sa ove vremenske distance i nakon ratnih zbivanja koja su pogodila Balkan devedesetih godina prošlog veka, izlišno je pričati.
- Spisak sadrži podatke o 5.800 dece od ukupno 12.000 koliko je Dijana sa svojim saradnicima spasila. Eto, oni su upravo, zahvaljujući vama obavešteni o tome. Prema podacima udruženja nekadašnjih zatočenika ustaških logora, dakle udruženja koja deluju na teritoriji Srbije, sa sedištem u Beogradu, trenutno je negde sa nama živih, između 250 i 300 ljudi. S toga je ovaj spisak jako dragocen - rekao je Ristić.
Ristić je naveo da je ovaj spisak dece nastao u drugoj polovini 1942. godine nakon Bitke na Kozari, te da je reč o prvorazrednom istorijskom izvoru do sada nepoznatom javnosti za koji se smatralo da je nestao tokom Drugog svetskog rata.
- Mi sada prvi put živoj deci, koja su sada ljudi u dubokoj starosti i koja još tragaju za svojim identitetom, kao i njihovim potomcima, možemo da ponudimo podatak koji je njihov stvarni identitet - rekao je Ristić na konferenciji za novinare.
Spisak je u Muzej žrtava genocida stigao prošle godine, a Ristić nije želeo da otkrije kako je Muzej došao do njega.
- Za njim smo tragali izuzetno dugo. Uspeli smo da dođemo do njega uz ogromnu podršku državnih organa Srbije. Bio je van nacionalne teritorije i donet je na nacionalnu teritoriju - rekao je Ristić.
Od više hiljada artefakata koji svedoče o zločinima nad Srbima, ali i drugim narodima u Drugom svetskom ratu, koje je Muzej žrtava genocida danas predstavio javnosti podovom Dana sećanja na žrtve Holokausta, genocida i drugih zločina, su i naušnice srpske devojčice sa spiska Radmile Radonjić.
Informer
Ristić je naveo da je dvogodišnja Radmila bila spasena, ali u tako lošem stanju nakon zlostavljanja u ustaškom logoru da je preminula.
Predstavljeno je i oružje hrvatskih ustaša za likvidaciju Srba i drugih zatočenika u Jasenovcu i Jastrebarskom, među kojima je "srbosek", koji je sada jedini takav primerak na tlu Srbije, bodež čuvenih ustaških zločinaca iz Jastrebarskog - braće Javor, kao i cigla iz "Bačić ciglane" – epicentra Jasenovačkog gubilišta, koju je prošle godine muzeju poklonio Njegovo preosveštenstvo episkop pakrački Jovan.
Predstavljen je i veliki broj primeraka prepiske iz logora u kojima su bili zatočeni oficiri Jugoslovenske vojske, kao i drugi artefakti, među kojima je kompletna arhivska građa sa prve državne komemoracije Kragujevačkim žrtvama, organizovane u Londonu novembra 1942. godine.
Među pribavljenim artefaktima je Izveštaj o zločinu ustaša u istočnoj Hercegovini - u jednom selu kod Gacka, gde su ustaše precizno navele datum i mesto zločina, način ubijanja, a nabrojani su i svi pripadnici jedinice koja ga je počinila.
- Izveštaj je nabavljen iz Kanade. Svi pripadnici ustaške jedinice bili su muslimani - naveo je Ristić i dodao da je reč o izveštaju ustaškog oficira koji je detaljno opisao masakr nad srpskim civilima počinjen početkom leta 1941. u jednom selu u Hercegovini.
On je istakao da će građa, koje je prošle godine pribavljeno više nego u prethodnih 30 godina od osnivanja Muzeja, biti korišćena i za izlaganje i za istraživače.
Informer
Diana Budisavljević bila je humanitarka austrijskog porekla, udata za lekara srpske nacionalnosti u Zagrebu, koja je tokom Drugog svetskog rata spasila više od 10.000 dece iz ustaških logora smrti u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj.
Deca koju je pokušavala da spasi su bila uglavnom srpske nacionalnosti sa područja u kojima je Nezavisna Država Hrvatska vršila genocid nad Srbima.
Diana Budisavljević je vodila kartoteku o deci, s nadom da bi jednoga dana ona mogla biti vraćena svojim biološkim porodicama, ali joj je po nalogu Ministarstva socijalne politike Hrvatske 28. maja 1945. godine ta dokumentacija oduzeta.