Odsekli mu ruku, a on ubio još četiri neprijateljska vojnika! Ovo je slavni srpski junak u čijim rukama je svaka puška bila ubojita!

Radi se o ličnosti koja je od svih Njegoševih junaka najbogatija unutrašnjim protivrečnostima, a kroz koju je predstavljen tipični srpski junak sa manama i vrlinama - mahnitošću, ćudljivošću, ali i intimnošću koja se ispoljavala i kroz priču o snahi Anđeliji.

Iako o njemu nema mnogo istorijskih podataka, zna se da se isticao junaštvom u borbama protiv Turaka. Ovaj srpski uskočki harambaša rođen je oko 1610. godine u okolini Šibenika, gde je ratovao u službi Mletačke republike za vreme Kandijskog rata.

Istoričari iz tog vremena zapisali su da su Mandušićeva hrabrost i brojni podvizi dostojni da se unesu u sve istorijske spise. Zapisano je da je Vuk po naredbi generalnog providura Foskola, dobio zadatak da napadne tursku vojsku koju je predvodio Husein-beg, koja se vraćala sa pljačkaškog pohoda iz zadarskog zaleđa.

Odlučio je da Turcima postavi zasedu u Zečevu kod Šibenika, gde se nalazila tvrđava sa kulom, opasana zidom širokim četiri stope. Zajedno sa Vukom Mandušićem u borbi su učestvovali i harambaše Medaković, Miljanić, Vukadin Mitrović i Ilija Smiljanić. Mnogobrojna turska vojska nadjačala je uskoke.

"Vuk Mandušić se neustrašivo borio i pošto mu je bila odsečena desna ruka, uspeo je da ubije još četiri turska vojnika. Nakon toga pao je od iznemoglosti, te su ga Turci zarobili i ubili. Telo Vuka Mandušića sahranjeno je na mestu pogibije, u Dolovima Mandića, na putu Benkovac - Kistanje, gde i danas ima obeležje. Nakon bitke cela Dalmacija je oplakivala tužnu, ali slavnu smrt Vuka Mandušića. Državni sekretarijat Vatikana je obavešten da je mletačka vlada 'teška srca' primila vest o smrti Vuka Mandušića, što govori o njegovom značaju za Mletačku republiku", zapisali su tada istoričari.

Vuk Mandušić je jedan od najistaknutijih likova u Njegoševom "Gorskom vijencu". Poslednji stihovi ovog speva su antologijski, ali i kao izreka koja se u narodu gotovo svakodnevno može čuti:

"Zdravo tvoja glava na ramena,

ti ćeš pušku drugu nabaviti,
a u ruke Mandušića Vuka
biće svaka puška ubojita!"