Kolumna Dragoljuba Kojčića - Političko društvo i država

Mi ovu kolumnu prenosimo u celosti: 

Jezik je iskazivao suštinu. Laburistička partija svakako je posvećena pravima i dobrobiti radnika. Kako se programi za njihovo ostvarivanje kreću ka radikalnijim socijalnim i političkim koncepcijama tako na sceni figuriraju socijalistička i komunistička partija. Na desnoj strani političkog spektra su, u različitim nijansama, demohrišćani i konzervativci koji sasvim jasno stoje na očuvanju tradicionalnih vrednosti hrišćanskog društva. Naglašeni nacionalni interes prepoznaje se u republikanskim strankama. Pominjanje naroda u nazivu stranaka uglavnom je iskazivalo politički značaj kohezije za identitetski kontinuitet društva i očuvanje suverenosti države. Liberali su, takođe u skladu sa svojim imenom, zagovarali proširivanje građanskih i političkih sloboda kao preduslov društvenog napretka. O nacional-socijalizmu, o njegovoj političkoj ponudi i istorijskim epilozima sve je već poznato. Naravno, sve ovo je samo osnovni komprimat odnosa političkih partija i njihovih naziva. Zapravo, bilo je lako „krstiti“ jednu politiku i njenu organizacionu formu kad su politički i socijalni odnosi bili jednostavni, jasno definisani i još jasnije razgraničeni. Tako je nastalo i uopštavanje na dva osnovna pola – na levicu i desnicu, kao produženo markiranje pozicija parlamentarnih grupa u Francuskoj s početka HIH veka, naravno, ovaj put nominalno.

Padom Berlinskog zida počele su metamorfoze političkih partija i, sledstveno, njihov imenoslov. Umesto nekadašnjih nepremostivih ideoloških polarizacija nastupajuća era uvela je oblikovanje novih političkih i društvenih interesa. U matične knjige upisani su Jabloko, Forza Italia, Fides, Top 10, Pokret pet zvezdica, Zeleni (sa neobičnom evolucijom prema ratobornosti), Italijanska braća, u zadnje vreme izuzetno uspešna Alternativa za Nemačku itd. U programskom smislu nove stranke su preuzele delove političkih interesa tradicionalnih, pa su na tome fonu pokupile i njihove glasače. Današnja svetska politička scena ne može se tako nedvosmisleno dekodirati iz naziva stranaka, a udubljivanje u njihove programe takođe ne može da se svede na uobičajene ideje i vrednosti. Da uzmemo samo najopštiji i najprepoznatljiviji primer: nekada su se stranke desnog spektra smatrale pokretačem sukoba i ratova, a danas su politika produbljivanja jaza u svetskim nesuglasicama i ratoborna retorika postali fizionomija mnogih stranka levo od centra. Zapravo, univerzalizam levice je pretenzija da svuda u svetu, ne birajući sredstva pa i podstičući građanske ratove, obojene revolucije i ulične prevrate, instalira vrednosti koje je pokupila od Francuske Revolucije, ponešto od Rusoa, Džon Stjuart Mila i Bžežinskog, ponešto i od trivijalne propagande Fukujaminog „Kraja istorije i poslednjeg čoveka“. Pokušaj da se na ovome sinkretizmu legitimizuje globalna prevlast suprotstavljen je političkom konceptu suverenizma i autonomizma koji širom sveta zastupaju političke grupacije centra i sa desnog dela političke lepeze.

U periodu posle Drgog svetskog rata na komunističkom istoku vladala je doktrina ograničenog suvereniteta. Uprkos liberalnoj frazeologiji koncept vojno-političke zajednice Zapada je de facto nalagao jednoglasje po najvažnijim pitanjima, što pokazuje član 5. Ugovora o Severnoatlantskom savezu. Efektivnost ovog člana pokazala se kolektivnim napadom na našu zemlju 1999. godine. Danas se inspicijenti novog jednoumlja kriju iza ideologije lažnog liberalizma. Lažnog, zato što pravi liberalizam, od Loka i DŽ.S. Mila, na neki način i Čomskog, predstavlja suprotnost nasilnome jednoumlju. Upravo pod pretnjom rastakanja prava naroda i država da sopstvenim umom i srcem formiraju sliku sveta, definišu sopstvene interese i kreiraju politiku u skladu sa sopstvenim identitetskim vrednostima, obnavlja se klasična, takoreći transcendentalna vrednost države.

Država predstavlja neophodan institucionalni okvir za demokratsko ispoljavanje i harmonizaciju svih razlika koje postoje u jednom društvu. Srpska reč država čak bolje iskazuje njenu ulogu nego izrazi koji potiču iz latinskog jezičkog korena. Stato ili state iz dubokih slojeva jezičke arheologije ukazuju na stanje u kome opstaje društvo i u kome su, rusoovskim pojmovnim aparatom govoreći, zašićena prirodna prava svakog pojedinca – život, sloboda i imovina. Naša reč upućuje na širi pojam. Država drži celinu društva u funkcionalnom jedinstvu, ona drži sve njegove posebnosti, od individualnih razlika do kolektivnih kulturnih i etičkih vrednosti bez kojih ne postoji civilizovana zajednica, od istorijskog pamćenja i samospoznaje do opstanka u promenljivim spoljašnjim okolnostima. Kao takva, ona je ontos i arhimedovska tačka oslonca za trajanje u budućnosti. Ali, iznad svega, država je protoćelija identiteta zajednice. Država se zapravo začinje i postoji prvo i prvenstveno u svesti i kolektivnoj volji jednog naroda kao njegova osnovna i najvažnija kategorija. Ako je tamo nema, nema je ni u stvarnosti.

Posle dugog perioda rivalstva dva koncepta zamišljena da upravljaju svetom, komunističkog i liberalnog, danas se obnavlja shvatanje značaja države kao odbrambenog bedema od poništavanja svake posebnosti, kulturne, etičke, običajne i mentalitentne, pred invazijom jednoobraznosti na koju su u svojim grandioznim antiutopijama upozoravali Orvel u „1984“ i Zamjatin u „Mi“. Država je jedino pouzdani i održivi okvir za demokratski suživot različitih političkih koncepcija i stranaka i njihovo konstruktivno nadmetanje. Ona je garant prava na identitet zajednice i građanina, kulture i etničkog diverziteta. U njoj ima mesta za sve i zato bez nje ne postoji ozbiljno političko društvo. U međunarodnom prostoru narod preko države ostvaruje pravo na sopstveni pogled na svet, na sopstvene političke izbore i autonomiju političkog odlučivanja. Rečju – država je, kao politički sinonim za slobodu i modus civilizovanog trajanja čovečanstva, autentični i danas prvorazredni politički interes. Najzad, država je oduvek bila glavni veznik srpskih nacionalnih kodova.

Autor je politički filosof Dragoljub Kojčić