LJERMONTOVLJEVA, 29. NOVEMBRA, TIRŠOVA, 27. MARTA... Pročitajte autorski tekst Gorana Vesića (FOTO)

Autorski tekst Gorana Vesića prenosimo u celosti:

- Kada neko kaže da ide u Ljermontovu ulicu prvo polomi jezik dok izgovori ime,  a malo se i "štrecne" jer zna da se tamo nalaze šalteri beogradske policije na kojima se završavaju upravni poslovi bilo da je potrebna saobraćajna, vozačka dozvola, lična karta ili pasoš. Zato, kada se kaže Ljermontova svi pomisle na policiju, birokratiju i trčanje od šaltera do šaltera. Ulica je dobila ime po romantičaru, piscu i pesniku Mihailu Jurjeviču Ljermontovu koji je preminuo sa samo 26 godina. Tugovao je za svojim uzorom Puškinom, život mu je obeležila jedna neuzvraćena ljubav a život je zauvek izgubio u dvoboju. Ime ulice izgovaramo pogrešno jer pravilno bi bilo Ljermontovljeva pošto nosi ime po Ljermontovu a ne po Ljermontu. Ali ko će sada to da ispravlja kada i na tabli piše "Ljermontova". Niko ko ne živi u ovoj ulici ne primećuje da se tu nalaze tri velika voždovačka solitera, prepoznatljiva i vidljiva iz Ustaničke i sa auto-puta, kao i da je ulica puna zelenila. Tako je Ljermontov ostade da živi u sećanju naših ljudi ne zbog sopstvene, inače velike slave, već zbog toga što se u njegovoj ulici nalazi čuvena policijska stanica. 

Informer

Dečja bolnica u Tiršovoj ulici ne samo da se u narodu naziva Tiršova već je ime ulice prihvatila kao zvanično ime bolnice. Drugačije nije ni moglo jer ako kažete Tiršova svi pomisle na dečju kliniku. Niko neće pomisliti na Njeno kraljevsko visočanstvo kraljicu Mariju Karađorđević koja je u oktobru 1936. godine donirala najveći deo novca za izgradnju prve Dečje klinike sa 180 postelja. Izgradnja sadašnje zgrade Klinike, koju je projektovao arhitekta Milan Zloković po ugledu na jednu parisku dečju kliniku, koja je zadovoljavala tadašnje najviše evropske standarde za dečju bolnicu, završena je 1940. godine. Bolnica je jedno od najboljih dela srpskog modernizma. Ipak, niko se neće setiti ni arhitekte Milana Zlokovića, kao ni kraljice Marije kada prođe pored bolnice. Svi će reći "Tiršova" po Čehu Miroslavu Tiršu po kome je ulica dobila ime. On je živeo u 19. veku, a igrom sudbine kuburio je kao dete sa zdravljem. Doktorirao je filozofiju, bio je profesor i narodni poslanik a najpoznatiji je po tome što se za svoje zdravlje borio vežbanjem i došao na ideju da osnuje Sokolsko društvo. Tiršov sokolski sistem bio je naveliko prihvaćen u kraljevini Jugoslaviji, sve do njenog ratnog razaranja, a širom zemlje ostali su sačuvani mnogi sokolski domovi. Kralj Aleksandar je kroz sokolski pokret razvijao ideju integralnog jugoslovenstva i Kraljevina je veoma mnogo ulagala u ovaj pokret koji nije bio samo sportski već i politički. Zato je nekako bilo i prirodno da Miroslav Tirš, osnivač pokreta, dobije ulicu koja se naslanjala na sadašnju zgradu Starog DIF-a koja je zidana između 1929-1936. godine, po projektu arhitekte Momira Korunovića kao zgrada Sokolskog doma "Matica".

Informer

Ginekološko-akušerska klinika "Narodni front" dobila je ime po imenu ulice u kojoj se nekada nalazila. Danas ta ulica nosi ime Kraljice Natalije, po supruzi kralja Milana Obrenovića, kako se zvala od 1929. do 1930. godine, da bi se potom do 1945. godine bila Ulica kraljice Katarine. Pre toga, skoro čitav vek, od 1836. godine, zvala se Abadžijska ulica. Tu se nalazi hotel Prag koji je počeo da se gradi 1929. godine, Ruski dom koji je izgrađen 1933. godine, Vaznesenjska crkva koja je sagrađena 1863. godine i Elektrotehnička škola "Nikola Tesla". Zgrada u kojoj se danas škola nalazi podignuta je 1929. godine za Drugu žensku gimnaziju po projektu arhitekte Milice Krstić u  "srpsko-vizantijskom" stilu. Škola "Nikola Tesla" uselila se  u ovu zgradu u leto 1956. godine. Ipak, sve ove institucije zasenila je najznačajnija porodilište koje je građeno između 1953. i 1955. godine. Narod je porodilište počeo da naziva ,,Narodni front” a ime je postalo toliko popularno da su ljudi nastavili tako ga nazivaju čak i kada je ulici vraćeno jedno od starih imena. Narodni front bio je ime za široku koaliciju različitih političkih grupacija, od levice do levog centra, koja je bila odgovor levičara na širenje uticaja fašizma u periodu pre Drugog svetskog rata. Kominterna je tridesetih godina prošlog veka shvatila da komunističke partije, veoma rigidne ideološke orijentacije, nisu dovoljno snažne da se suprostave rastućem fašizmu, pa im je naredila da oforme Narodni front u koji bi ušle i druge levičarske političke organizacije, sindikati i ugledni intelektualci. Narodni front u Kraljevini Jugoslaviji bio je posebno značajan zato što je Komunistička partija još 1921. godine bila zabranjena. Posle pobede revolucije bilo je prirodno da Narodni front dobije ulicu. Sudbina je htela da ime Narodnog fronta i posle poraza komunističke ideologije nastavi da živi kao deo zvaničnog imena porodilišta.

Informer

Opština sa srpskom većinom na Kosovu i Metohiji, Zvečan, ima svoju ulicu u Beogradu ali kada se kaže Zvečanska svi misle na Centar za zaštitu odojčadi, dece i omladine koji su, nažalost, ostali bez roditeljske brige. Gradska birokratija, različiti sekretarijati i različiti upravni gradski poslovi koji se tiču Grada Beograda, pa i katastra rešavaju se u Ulici 27. Marta. Ulica je dobila ime po istorijskom datumu kada su 1941. u Beogradu ali i drugim većim gradovima kraljevine Jugoslavije izbile demonstracije protiv potpisivanja pakta sa Hitlerom i kao podrška vojnim puču koji se dogodio prethodne noći. Ime se tako odomaćilo da danas niko neće reći da ide u sedište gradske uprave ili u gradski katastar već – u "27. marta".

Informer

"29-ti" je sedište beogradske gradske policije u ulici koja se decenijama zvala "29. novembra" po datumu u kome su tokom Drugog svetskog rata, 1943. godine, u bosanskoj varošici Jajce, jugoslovenski komunisti održali Drugo zasedanje AVNOJ-a na kome su doneli odluku da preuzmu političku vlast u zemlji. Ta ulica se već godinama zove "Bulevar despota Stefana" mada kada je ta odluka doneta Beograd je već imao ulicu Visokog Stefana koja je dobila ime po istom despotu. Ali brojna oznaka "29" i dalje je u upotrebi, naročito kada se pominje gradska policija.

Informer

Zato danas kada u Beogradu neko kaže da ide u Ljermontovljevu, Tiršovu, 29-ti ili Narodnog fronta niko nema dilemu da se mili na beogradske instuticije koje su dobile neformalna imena po ličnostima, mestima ili datumima po kojima su ulice u kojima se nalate nosila imena. To je nepobedivi beogradski duh.