• aktuelno
Dnevne novine
SRBIJA

Autor: O.G.

31.05.2023

11:05

BEZ OTKRIĆA JEDNOG OD NAŠIH NAJVEĆIH NAUČNIKA NIŠTA NE BI BILO ISTO! Evo zašto je kalendar Milutina Milankovića NAJPRECIZNIJI

Printskrin

Srbija

BEZ OTKRIĆA JEDNOG OD NAŠIH NAJVEĆIH NAUČNIKA NIŠTA NE BI BILO ISTO! Evo zašto je kalendar Milutina Milankovića NAJPRECIZNIJI

Podeli vest

Mnogi građani Srbije Novu godinu dočekuju dva puta – po zvaničnom gregorijanskom i, 13 dana kasnije, po julijanskom kalendaru, iako je "revidirani" ili "novi julijanski kalendar" čiji je tvorac srpski naučnik Milutin Milanković najprecizniji u odnosu na tropsku godinu.

Ove godine navršava se sto godina od kako je u maju 1923. godine Milutin Milanković u Carigradu predstavio reformisan julijanski kalendar koji je kreirao Maksim Trpković, a u koji je Milanković uneo neke izmene.

Najveći značaj revidiranog julijanskog kalendara, čiji je Milanković tvorac, jeste što je to najpreciziniji  kalendar u odnosu na tropsku godinu. Jedan od naših najpoznatijih naučnika bazirao je kalendar na anuliranju tadašnje razlike julijanskog i gregorijanskog kalendara od 13 dana, čime je kalendar doveden na isti datum kao gregorijanski.

Ako se revidrani kalendar uporedi sa julijanskim i gregorijanskim, njegovo kašnjenje u odnosu na tropsku godinu iznosi samo 2,75 sekundi, dok gregorijanski kasni 26,75 sekundi, a julijanski je najmanje precizan i kasni 11 minuta i 14,75 sekundi.

Foto: Printskrin

Milutin Milanković

Zašto je kalendar Milutina Milankovića najprecizniji?

Rotacija Zemlje oko svoje ose je uzrok smene dana i noći, prema čijem proticanju je prilagođen celokupan način života i rada čoveka. Stoga ovo kretanje predstavlja osnov računanja vremena. Vreme obilaska Zemlje oko Sunca, odnosno vreme za koje Sunce na prividnoj nebeskoj sferi izvrši jedan prividni puni obilazak, naziva se sideričnom godinom. Dužina siderične godine iznosi 365 dana, 6 časova, 9 minuta, 9 sekundi tačnije 365,256 dana.

Ova prirodna jedinica, kojom se može meriti kretanje Zemlje u vasioni, nije pogodna za datiranje prirodnih pojava koje se odigravaju na Zemlji. Tok godišnjih doba, povezan je s vremenima prolaska Sunca kroz ekvinocijske tačke. Vreme koje je potrebno Suncu da se iz prolećne tačke iz koje je pošlo ponovo vrati u nju, naziva se tropskom godinom. Međutim, pošto se prolećna tačka godišnje kreće retrogradno po ekliptici, tačnije u susret Suncu, za iznos opšte precesije, tropska godina je kraća od siderične i iznosi 365 dana 5 časova, 48 minuta i 46 sekundi što je približno 365,24220 dana. Ova veličina zbog precesije ravnodnevice podleže sekularnim promenama. 

Kako julijanski kalendar svake četvrte godine i dalje ima prestupnu godinu, početkom 20. veka razlika od početnih 10 dana povećala se i iznosila je 13 dana. Usled toga 1923. godine vaseljenski patrijarh Meletije IV sazvao je Kongres istočnopravoslavnih crkava, uz poziv za hitnu reformu julijanskog kalendara.

Foto: Printskrin

Na predlog državnih i crkvenih zvaničnika, Milanković učestvuje na Svepravoslavnom kongresu u Carigradu, 1923. godine. Tom prilikom predložio je reformu julijanskog kalendara, koja je obuhvatala sledeća tri važna kalendarska pitanja:

- Usaglašavanje razlike između julijanskog i gregorijanskog kalendara koja je tada iznosila 13 dana 

- Utvrđivanje rasporeda budućih prestupnih godina kojim se obezbeđuje da dužina srednje kalendarske godine bude što bliža dužini tropske godine

- Usaglašavanje raskoraka između julijanskog i gregorijanskog kalendara u danu praznovanja Uskrsa i drugih pokretnih praznika

Julijanski kalendar imao je dva krupna nedostatka: za godinu je uzimao da ima 365 ¼ dana i da 235 lunarnih meseci predstavlja tačno 19 solarnih godina. Od prvog vaseljenskog sabora julijanski kalendar zaostao je na vremenskoj skali izraženoj u sunčanim godinama, za 13 dana.

Milanković formirao je svoj kalendar na neutralisanju tadašnje razlike od 13 dana između julijanskog i gregorijanskog kalendara. Na njegov predlog prihvaćeno je sledeće pravilo za prestupne godine koje glasi: "Prestupne godine mogu biti one koje su deljive sa 4 bez ostatka, a sekularne godine biće samo onda prestupne, ako njihov broj vekova kada se podeli sa 9, daje ostatak 2 ili 6". Sve ostale sekularne godine proste su, što daje potpunu preciznost do 2800. godine.

Foto: printskrin/youtube

Tim novim pravilom, koje reguliše raspored prestupnih godina, dobija se srednja dužina kalendarske godine od 365 dana, 5 sati, 48 minuta i 48 sekundi. Time je dobijena do sada najveća tačnost kalendara, u kome se kalendarska godina razlikuje za samo 2 sekunde od sadašnje dužine tropske godine.

Milankovićev kalendar je do sada najpreciznije urađen kalendar, koji je doveden na isti datum kao gregorijanski, od koga će odstupiti tek 2800. godine, odnosno do tada ne može biti nikakvog mimoilaženja sa sadašnjim gregorijanskim kalendarom.

Milankovićev novi kalendar pravoslavnih crkava usvojen je jednoglasno na Svepravoslavnom kongresu u Carigradu, 1923. godine, ali je kasnije primenjen samo u Grčkoj, Rumunskoj, Carigradskoj i Aleksandrijskoj pravoslavnoj crkvi. Srpska, Jerusalimska i Ruska crkva, kao Sveta Gora, ostale su na starom kalendaru.


Ostavite komentar

Pravila komentarisanja:

Komentare objavljujemo prema vremenu njihovog pristizanja. Prednost u objavljivanju komentara imaće registrovani korisnici. Molimo Vas da ne pišete komentare velikim slovima, kao i da vodite računa o pravopisu.

Redakcija Informer.rs zadržava pravo izbora, brisanja komentara, ili modifikacije komentara koji će biti objavljeni. Prema Zakonu o informisanju zabranjeno je objavljivanje svih sadržaja koji podstiču diskriminaciju, mržnju ili nasilje protiv lica ili grupe lica zbog njihovog pripadanja ili nepripadanja određenoj rasi, veri, naciji, etničkoj grupi, polu ili zbog njihovog seksualnog opredeljenja.

Nećemo objavljivati komentare koji sadrže govor mržnje, psovke i uvrede. Sadržaj objavljenih komentara ne predstavlja stavove redakcije Informera ili portala Informer.rs, već isključivo stavove autora komentara.

Sugestije ili primedbe možete da šaljete na redakcija@informer.rs.

sledeća vest

Politika

TV

Slučaj "Ružić": Zašto se treći čovek SPS šlihta tajkunskim medijima?! (VIDEO)
Live TV

Slučaj "Ružić": Zašto se treći čovek SPS šlihta tajkunskim medijima?! (VIDEO)

Ministar bez portfelja Đorđe Milićević gostovao je u Info jutru Informer televizije gde je odgovarao na pitanja voditeljke Jovane Radović i govorio o najvažnijim temama, ali i onoj najaktuelnijoj - to što potpredsednik SPS Branko Ružić za tajkunsku televiziju N1 kritikovao vlast, hvalio Dragana Đilasa ali im i čestitao rođendan sa željkom da još dugo traju.

31.10.2024

12:03

Hronika

JOŠ Hronika VESTI

Sport

Partizan želi da vrati Adema Ljajića?!
Partizan

Partizan želi da vrati Adema Ljajića?!

Jasno je da nas u januaru očekuje zanimljiv prelazni rok u Humskoj. Partizan je dobio novu upravu, odnosno privremeni organ, pa se očekuju velike promene kako u samom klubu, infrastrukturi, finansijama, tako i u igračkom kadru. Tako je sada izašla informacija, koja bi definitivno obradovala crno-bele navijače, da bi jedan od najboljih igrača Superlige Srbije , Adem Ljajić (33), mogao da obuče dres voljenog kluba.

31.10.2024

21:03

Željko pred Fener govorio i o sudijama: Evo šta je poručio trener Partizana!
Partizan

Željko pred Fener govorio i o sudijama: Evo šta je poručio trener Partizana!

Izgubili su i Partizan i Crvena zvezda u 6. kolu Evrolige, a kao veliki uzroci poraza oba srpska kluba su sudije. Očigledno načinjene greške na račun crveno i crno-belih izazvali su veliki bes kod navijača, naši klubovi izdvajaju ogromne novce da bi uopšte igrali Evroligu, a čini se da nisu svi klubovi ravnopravni. O suđenju nije želeo da priča Željko Obradović na konferenciji nakon poraza od Monaka, ali je dan nakon toga ipak imao kratak komentar.

31.10.2024

21:53

Planeta

Zabava

JOŠ Zabava VESTI

Magazin

Džet set