Mađarska pesma koja je sejala smrt, kada je čuju ljudi su masovno sebi oduzimali život!

„Tmurna nedelja“, poznata i kao „Mađarska samoubilačka pesma“, popularna je pesma koju je komponovao mađarski pijanista i kompozitor Rezo Seress i objavljena 1933. godine, za koju se vezuju brojna samoubistva zbog misterioznog efekta koji ima na slušaoca.

Originalni tekstovi su nosili naziv „Vege a vilagnak“ (Smak sveta) i govorili su o očaju izazvanom ratom, koji se završava tihom molitvom o gresima ljudi.

Pesnik Laslo Javor je napisao sopstveni tekst za pesmu pod nazivom "Tužna nedelja", u kojoj glavni junak želi da izvrši samoubistvo nakon smrti svog ljubavnika.Potonji tekstovi su na kraju postali popularniji dok su prvi u suštini zaboravljeni. Pesmu je na mađarskom jeziku prvi snimio pop pevač Pal Kalmar 1935. godine.

Tužnu nedelju je na engleskom prvi snimio Hal Kemp 1936. godine, sa tekstom Sema M. Luisa, a iste godine ju je snimio Pol Robson, sa tekstom Dezmonda Kartera.

Postala je dobro poznata u većem delu engleskog govornog područja nakon što je 1941. objavila verziju džez i sving pevačice Bili Holidej.

Luisovi stihovi pevaju o samoubistvu i izdavačka kuća je opisala ovo kao „Mađarska pesma samoubistva“. Ponavlja se urbana legenda koja tvrdi da su mnogi ljudi počinili samoubistvo dok su slušali ovu pesmu, posebno Mađari.

Foto: Vikipedija

 

Kako je nastala kobna pesma?

Pesmu je komponovao Rezo Seres dok je živeo u Parizu, u pokušaju da se afirmiše kao tekstopisac krajem 1932. godine. Originalna muzička kompozicija je bila melodija klavira u c-molu, preko koje se pevao tekst.

Seres je napisao pesmu u vreme Velike depresije i sve većeg fašističkog uticaja u pisčevoj rodnoj Mađarskoj, iako se izvori razlikuju u pogledu stepena u kome je njegova pesma bila motivisana ličnom melanholijom, a ne brigom za budućnost sveta.

Osnova Seresove lirike je prekor čovekovoj nepravdi, sa molitvom Bogu da se pomiluje savremeni svet i narod koji čini zlo. Postoje neke sugestije da reči „Vege a vilagnak“ zapravo nisu napisane do samog Drugog svetskog rata i da nisu zaštićene autorskim pravima sve do 1946.

Foto: Vikipedija

Pesma je objavljena kao nota krajem 1933,sa tekstom pesnika Lasla Javora, koji je inspirisan nedavnim raskidom sa svojom verenicom. Prema većini izvora, Javor je ponovo napisao tekst nakon prve objave pesme, iako se ponekad opisuje kao originalni pisac njenih reči. 

Njegovi tekstovi nisu sadržavali politička osećanja, već su bili jadikovanje za smrću voljene osobe i obećanje da će se ponovo sresti sa ljubavnikom u zagrobnom životu. Ova verzija pesme postala je najpoznatija, a većina kasnijih prepisa se zasniva na ideji izgubljene ljubavi.

Tragedije koje su usledile

Izveštaji štampe iz 1930-ih povezivali su najmanje 100 samoubistava, kako u Mađarskoj tako i u Sjedinjenim Državama, sa „Tmurnom nedeljom“, ali je većinu smrtnih slučajeva navodno povezanih sa njom teško proveriti.

Čini se da je urbana legenda, uglavnom, samo ulepšavanje velikog broja mađarskih samoubistava koja su se dogodila u deceniji kada je pesma nastala usled drugih faktora kao što su glad i siromaštvo.

Nijedna studija nije povukla jasnu vezu između pesme i samoubistva. Dana 11. januara 1968, otprilike 35 godina nakon što je napisao pesmu, njen kompozitor se ubio.

Foto: Shutterstock

Ono što je zacementiralo sudbinu pesme kao samoubilačke, je što se kompozitor njene melodije Rezo Seres dok ju je slušao bacio sa prozora u Budimpešti 1968. godine i tako sebi oduzeo život.

Mnogi njegovo samoubistvo takođe pripisuju tome što je izgubio majku u Drugom svetskom ratu, kao i tome što nije mogao da uzme novac od autorskih prava, jer se nalazio u SAD, a sam Rezo je živeo u komunističkoj Mađarskoj koja je ograničavala putovanja u inostranstvo.

Bi-Bi-Si je zabranio emitovanje verzije pesme Bili Holidej, jer je štetna po ratni moral, ali je dozvolio izvođenje instrumentalnih verzija. Međutim, malo je dokaza o bilo kakvim drugim zabranama radija; BBC-jeva zabrana je ukinuta do 2002.

 

 

 

Ostavite komentar

Pravila komentarisanja:

Komentare objavljujemo prema vremenu njihovog pristizanja. Prednost u objavljivanju komentara imaće registrovani korisnici. Molimo Vas da ne pišete komentare velikim slovima, kao i da vodite računa o pravopisu.

Redakcija Informer.rs zadržava pravo izbora, brisanja komentara, ili modifikacije komentara koji će biti objavljeni. Prema Zakonu o informisanju zabranjeno je objavljivanje svih sadržaja koji podstiču diskriminaciju, mržnju ili nasilje protiv lica ili grupe lica zbog njihovog pripadanja ili nepripadanja određenoj rasi, veri, naciji, etničkoj grupi, polu ili zbog njihovog seksualnog opredeljenja.

Nećemo objavljivati komentare koji sadrže govor mržnje, psovke i uvrede. Sadržaj objavljenih komentara ne predstavlja stavove redakcije Informera ili portala Informer.rs, već isključivo stavove autora komentara.

Sugestije ili primedbe možete da šaljete na redakcija@informer.rs.