• aktuelno
Dnevne novine
SRBIJA
Informer

Izvor: Informer.rs

07.03.2024

06:55

Mnogi ne znaju za ovog narodnog heroja! Veliki broj škola, ulica i naselja u Srbiji nosi njegovo ime

wikipedia

Srbija

Mnogi ne znaju za ovog narodnog heroja! Veliki broj škola, ulica i naselja u Srbiji nosi njegovo ime

Podeli vest

Učesnik Španskog građanskog rata i Narodnooslobodilačke borbe, visoki funkcioner SFRJ i narodni heroj Jugoslavije Veljko Vlahović (1914 - 1975), rođen je u selu Trmanje kod Kolašina. Bio je sin kapetana prve klase Milinka Vlahovića, komandanta Rovačkog bataljona vojske Kraljevine Crne Gore.

Po završetku osnovne škole u rodnom mestu, Vlahović je dalje školovanje nastavio u Podgorici i Beogradu. Gimnaziju je završio u Podgorici, a onda upisao mašinstvo u Beogradu, pa studije nastavio u Pragu, na Sorboni, u Parizu pa diplomirao na Univerzitetu u Moskvi.

 

Kao srednjoškolac se, veoma rano uključio u radnički pokret. U Beogradu je 1932. godine izabran za sekretara udruženja srednjoškolaca beogradskih gimnazija, koje je tada bilo jezgro revolucionarnog, srednjoškolskog pokreta.

 

Kada je upisao studije mašinstva na Tehničkom fakultetu u Beogradu, pošto je po prirodi bio sistematičan, radan i uporan, ubrzo je postao jedan od istaknutijih boraca i rukovodilaca naprednog studentskog pokreta u Beogradu. U Savez komunističke omladine Jugoslavije primljen je 1933. godine, a u Komunističku partiju Jugoslavije 1935. godine, kao već istaknuti studentski aktivista.

Sredinom tridesetih godina, studenti Beogradskog univerziteta bili su pokretači i organizatori brojnih političkih akcija u gradu i na Univerzitetu. Vlahović je već tada bio jedan od istaknutih organizatora i rukovodilaca borbe beogradskih studenata za autonomiju Univerziteta, slobodu nauke i kulture, protiv nacionalističkih udruženja i policijske strahovlade, za demokratske slobode i društveni napredak zemlje.

Foto: wikipedia

 

Bio je član od osnivanja, a od 1935. do jula 1936. godine, i predsjednik Akcionog odbora stručnih studentskih udruženja na Beogradskom univerzitetu, i jedan od najistaknutijih organizatora i rukovodilaca velikih studentskih štrajkova (februara 1935. i 4. aprila 1936) u Beogradu. Zbog toga je hapšen i interniran u koncentracioni logor u Višegradu (14. februara do 20. marta 1935) i isključen s Univerziteta za 1935/36. godinu.

Pre i u toku štrajkova putovao je u Zagreb i Ljubljanu zbog koordinacije zajedničke akcije studenata ova tri velika univerziteta protiv tadašnjeg režima. Zajedno s Lolom Ribarom učestvovao je u formiranju akcionih komiteta i u pripremama jugoslovenske studentske delegacije za Svetski omladinski kongres u Ženevi, održan u jesen 1936. godine.

Polovinom 1936. godine, po odluci partijskog rukovodstva na Univerzitetu, da bi izbegao hapšenje, otputovao je u Prag, gde se odmah uključio u rad partijske organizacije jugoslovenskih studenata u ovom gradu, i ubrzo izabran za zamenika sekretara partijske organizacije.

Španski građanski rat

Učestvovao je u Španskom građanskom ratu, kao borac Internacionalnih brigada. Krajem januara 1937. godine, s grupom od 26 jugoslovenskih studenata, iz Praga se ilegalno, preko Pariza, prebacio u Španiju. Upravo iz tog perioda potiče i njegovo poznato pismo studentima Beogradskog univerziteta, u kome ih poziva na akciju davanja svestrane pomoći španskom narodu u borbi za njegovu slobodu.

Foto: wikipedia

 

U Španiji se borio u Balkanskom internacionalnom bataljonu „Dimitrov“ i „počeo da polaže ispite iz velike lekcije istorije“, kako je on sam nazivao borbu za špansku republiku. Ubrzo posle dolaska u Španiju, u bici na Marami, 14. februara 1937. teško je ranjen u nogu.

U Španiji je bio borac s puškom u ruci i obavljao mnoge odgovorne dužnosti u Internacionalnim brigadama. Najpre je radio u kadrovskoj sekciji Baze internacionalnih brigada u Albaseteu, a zatim je bio pomoćnik načelnika za kadrove Balkanske internacionalne brigade.

Posle toga je radio u Komesarijatu internacionalnih brigada u Madridu i Barseloni, a zatim u Centru za evakuaciju boraca internacionalnih brigada u S’Agara.

U drugoj polovini 1937. godine, posle smrti Blagoja Parovića, jedno vreme je bio i urednik lista „Dimitrovac“. Poslednja funkcija u španskoj republikanskoj vojsci bila mu je politički komesar bataljona.

Posle prelaska u Pariz, od CK KPJ dobio je zadatak da organizuje tehniku i dokumenta za ilegalni i legalni povratak u zemlju jugoslovenskih dobrovoljaca iz Španskog građanskog rata.

U Francuskoj je delovao i kao član Partijskog biroa nekoliko partijskih ćelija u Parizu. U Parizu se prvi put susreo sa Titom, i od tada je jedan od njegovih najbližih saradnika i doslednih sledbenika.

Dok je boravio i radio u Parizu, izabran je 1939. godine za člana CK SKOJ-a. Oktobra 1939. upućen je u Moskvu, kao predstavnik SKOJ-a, u Komunističku omladinsku internacionalu (KIM). U Moskvi je nastavio studije na moskovskom Tehničkom fakultetu i radio u organima KIM, kao predstavnik SKOJ-a, a 1942. i 1943. godine, do rasformiranja, kao sekretar KIM. Pored rada u KIM, bio i predstavnik KPJ u Kominterni do njenog raspuštanja, 1943. godine.

Aprilski rat i okupacija Kraljevine Jugoslavije 1941. godine zatekli su ga u Moskvi. Vlahović je tada pojačao rad na vezama jugoslovenskih komunista i građana s domovinom i radio na popularizaciji Narodnooslobodilačkog pokreta Jugoslavije.

Po zadatku CK KPJ i Vrhovnog štaba NOPOJ, u Moskvi je, 11. novembra 1941. godine, organizovao s Đurom Salajem radio-stanicu „Slobodna Jugoslavija“, preko koje je u svet prodirala istina o borbi naroda Jugoslavije protiv okupatora i domaćih izdajnika.

Održavao je vezu s Vrhovnim štabom i dobijao izveštaje iz zemlje, pripremao emisije za radio-stanicu, pisao u sovjetskoj štampi i držao predavanja studentima, radnicima i sovjetskim građanima o oslobodilačkoj borbi jugoslovenskih naroda. Starao se da radio-vesti „Slobodna Jugoslavija“ i dobijeni izvještaji iz zemlje budu emitovani na više stranih jezika i jezicima jugoslovenskih naroda.

U Jugoslaviju se vratio krajem 1944. godine, i preuzeo dužnost načelnika Uprave za agitaciju i propagandu Centralnog komiteta Komunističke partije Jugoslavije.

Foto: wikipedia

 

Cela Vlahovićeva porodica je učestvovala u Narodnooslobodilačkoj borbi. Braća Branko i Dušan, su poginuli kao visoki vojni rukovodioci NOVJ-a, a sestra Dunja i brat Mišo su nosioci Partizanske spomenice 1941. I Veljkova majka Mijojka je takođe bila aktivni učesnik NOR-a.

Nakon oslobođenja zemlje, obavljao je najodgovornije partijske i državne dužnosti, bio je potpredsednik Veća naroda u Narodnoj skupštini FNRJ, predsednik Odbora za prosvetu Saveznog izvršnog veća, predsednik Spoljnopolitičkog odbora Narodne skupštine FNRJ, zamenik ministra inostranih poslova FNRJ (1951 — 1952) I direktor lista „Borba“ (1953).

Bio je član Izvršnog odbora i član Predsedništva SSRN Jugoslavije (do juna 1966.), predsednik Komisije za međunarodne veze SSRNJ, član Centralnog odbora SUBNOR Jugoslavije, predsednik Centralnog odbora Saveza ratnih vojnih invalida Jugoslavije (do oktobra 1965) i član Uprave udruženja španskih boraca Jugoslavije.

Za člana Centralnog komiteta KPJ (SKJ) biran je od Petog do Desetog kongresa. Od Sedmog kongresa SKJ član je Izvršnog komiteta, a od Osmog kongresa do Šestog plenuma Centralnog komiteta bio je jedan od sekretara CK SKJ.

Na Devetom i Desetom kongresu biran je za člana Predsedništva CK SKJ. Bio je i predsednik Gradske konferencije SK Srbije Beograda, od marta 1968. do marta 1970. godine.

Bio je član Saveta federacije i imao čin rezervnog general-major JNA.

Bio je član (1950) i šef jugoslovenske delegacije na zasedanju Generalne skupštine Organizacije ujedinjenih naroda i član jugoslovenske delegacije na Prvoj konferenciji šefova država ili vlada nesvrstanih zemalja u Beogradu, septembra 1961. godine.

U vreme svog bogatog političkog rada, Vlahović se bavio opštepolitičkim i ideološko-teorijskim pitanjima marksizma-lenjinizma. Objavio je više tekstova i studija o razvoju i ulozi SKJ u socijalističkom samoupravnom društvu i drugim pitanjima. Za njegovu stvaralačku misao vezani su mnogi dokumenti komunističke partije u čijoj je izradi učestvovao, kao što je Program Saveza komunista Jugoslavije i platforma za Deseti kongres SKJ.

Bio je veoma cenjen kao saborac i drug, kao izuzetno skroman, principijalan i dosledan borac za socijalizam. Kao istaknuti teoretičar, prekaljeni revolucionar, sledbenik i Titov saborac, imao je veliki autoritet u Jugoslaviji i u revolucionarnom pokretu u svetu.

Preminuo je, na današnji dan, 7. marta 1975. godine u Ženevi. Sahranjen je u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu.

Mnoge škole, ulice, naselja širom Srbije nose njegovo ime.

Postovani čitaoci, možete nas pratiti i na platformama: Facebook, Instagram, Youtube, Viber.

Pridružite se i saznajte prvi najnovije informacije.

Naše aplikacije možete skinuti na:


Ostavite komentar

Pravila komentarisanja:

Komentare objavljujemo prema vremenu njihovog pristizanja. Prednost u objavljivanju komentara imaće registrovani korisnici. Molimo Vas da ne pišete komentare velikim slovima, kao i da vodite računa o pravopisu.

Redakcija Informer.rs zadržava pravo izbora, brisanja komentara, ili modifikacije komentara koji će biti objavljeni. Prema Zakonu o informisanju zabranjeno je objavljivanje svih sadržaja koji podstiču diskriminaciju, mržnju ili nasilje protiv lica ili grupe lica zbog njihovog pripadanja ili nepripadanja određenoj rasi, veri, naciji, etničkoj grupi, polu ili zbog njihovog seksualnog opredeljenja.

Nećemo objavljivati komentare koji sadrže govor mržnje, psovke i uvrede. Sadržaj objavljenih komentara ne predstavlja stavove redakcije Informera ili portala Informer.rs, već isključivo stavove autora komentara.

Sugestije ili primedbe možete da šaljete na redakcija@informer.rs.

sledeća vest

Politika

Vučić o izjavi Vladimira Đukanovića - "Deca su vlasništvo države!" Odmah sam mu to zamerio, ali on je čovek koji se bori i kao takav greši!
Politika

Vučić o izjavi Vladimira Đukanovića - "Deca su vlasništvo države!" Odmah sam mu to zamerio, ali on je čovek koji se bori i kao takav greši!

Predsednik Aleksandar Vučić otvara novih 30 kilometara velelepnog autoputa od Koševa do Vrnjačke Banje, tom prilikom se dotakao reči člana predsedništva Srpske napredne stranke (SNS) Vladimira Đukanovića o tome da su deca "vlasništvo države", on je rekao da pretpostavlja da je Đukanović napravio veliku grešku i rekao da ko se bori taj i greši.

22.12.2024

13:33

TV

Hronika

Sport

Planeta

Zabava

JOŠ Zabava VESTI

Magazin

Džet set