Šta sve krije unutrašnjost Palate Srbija? Zavirite u prostorije velelepnog zdanja koje su zatvorene za javnost! (FOTO)

Palata Federacije, poznata po nazivima Palata Srbije i Zgrada Saveznog izvršnog veća (SIV i SIV 1) je administrativna zgrada na Novom Beogradu nalazi se u Bloku 13 između Bulevara Mihajla Pupina i Bulevara Nikole Tesle.

U ovoj neverovatnoj zgradi koja je najveće arhitektonsko čudo u zemlji i u kojoj i danas sve odiše istorijom, održana je prva konferencija Pokreta nesvrstanih. Zgrada kada se sagradila dobila je prvo ime Palata Federacije, ali je kolokvijalno, čak povremeno i u zvaničnoj upotrebi, nazivana SIV i, posle izgradnje zgrada SIV 2 i SIV 3, SIV 1. Posle raspada SFRJ, korišćen je samo naziv Palata Federacije, a po otcepljenju Crne Gore 2006, zgrada je dobila nezvaničan naziv Palata Srbije/Palata Srbija, ali zvanično nikada nije preimenovana.

Foto: printscreen

Prva konferencija Pokreta nesvrstanih u Palati Srbija

Podsećamo, prva konferencija Pokreta nesvrstanih, poznata i kao Beogradska konferencija, održana je od 1. do 6. septembra 1961. godine u Beogradu, tada glavnom gradu Federativne Narodne Republike Jugoslavije.

Foto: printscreen

Istorijski značaj Beogradske konferencije je u tome što je prvi put okupila državnike nesvrstanih zemalja i formulisala izvorne principe i ciljeve politike i pokreta nesvrstanih kao nezavisnog, vanblokovskog i globalnog faktora u međunarodnim odnosima.

Konferencija je glavnu pažnju posvetila očuvanju svetskog mira, problemima razoružanja, kolonijalizma i ekonomskog razvoja. Usvojena su tri dokumenta: Deklaracija šefova država i vlada, Izjava o opasnosti od rata i Apel za očuvanje svetskog mira. Dva pisma istog sadržaja, upućena su predsedniku Saveta ministara Sovjetskog Saveza, Nikiti Hruščovu, i predsedniku Sjedinjenih Američkih Država, Džonu Kenediju, koji su u tim trenucima bili u sukobu koji je poznat kao Hladni rat.

Velelepno zdanje

Zgrada je podignuta 1959. za potrebe tadašnje Vlade SFRJ (Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije), a njen veličanstven izgled i danas simboliše moć koju je imala Jugoslavija kao vodilja Pokreta nesvrstanih i novog komunističkog poretka, a prostire se na neverovatnih 65.000 kvadratnih metara. 

Iako pleni svojom veličinom i enterijerom, strogo je zatvorena za javnost! 

Foto: Zoran Sinko

Projekat za izgradnju palate osmislio je zagrebački arhitekta Vladimir Potočnjak sa svojim timom, međutim arhitekta je preminuo 1952. godine i pojekat je preuzeo arhitekta Mihailo Janković koji je odustao od toga da bude izgrađena u maniru socijalističkog realizma u korist modernističkog shvatanja arhitekture. 

Tokom izgradnje objekta, vodilo se računa o svakom detalju, a tome u prilog govori činjenica da je zadatak arhitekata, graditelja, umetnika bio i tačno propisivanje položaja, tematike i veličine umetničkih dela, što ga svrstava u najranije primere total dizajna u arhitekturi na našem područiju. 

Foto: Zoran Sinko

U Palati se gotovo ništa nije promenilo još od vremena Tita i Jugoslavije. Zgrada je projektovana u obliku slova "H" i obuhvata površinu od 5.500 kvadrata. Od 65.000 kvadrata za kancelarijski prostor upotrebljiva samo četvrtina, a ostalo otpada na ogromne hodnike, salone i centralni protokolarni deo za prijeme. 

Foto: Zoran Sinko

Mermer, mozaik, keramičke pločice, bronza...

Interesantno je, da prilikom izgradnje SIV-a da se nije štedelo ni na skupocenom materijalu, tako da su svi podovi u reprezentativnom (centralnom) delu objekta izvedeni su od mermera, kabineti su prekriveni parketom, dok su u hodnicima u primenjeni mermer, mozaik i keamičke pločice.

Sva stepeništa obložena su granitom, vrata su rađena od politirane orahovine ili hrastovine i sa okovom od belog metala ili bronze.  

Foto: Zoran Sinko

Svečani saloni i konferencijske sale

Ispred srednjeg krila, nalazi se niži deo pokriven staklenom kupolom u kome je svečana dvorana (Sala Jugoslavija) koja može da primi 2.000 zvanica. Objekat sadrži 744 kancelarije (svaka zauzima oko 30 kvadrata), 13 sala za konferencije, šest salona, tri dvorane i dve garaže.

Foto: Zoran Sinko

U izgradnju je uloženo 11,3 milijarde dinara, što je i danas prilično ogromna svota - čak 96 miliona evra).

Već pri samom ulasku u zgradu nailazi se na stepenište koje je neverovatno lepog izgleda i vodi do centralnog foajea i mozaika "Sutjeska", grandioznih dimenzija od 90 kvadrata, na kojima je prikazana jedna od najznačajnijih bitaka Narodno-oslobodilačke borbe. 

Foto: Zoran Sinko

Iz centralnog foajea ulazi se u čuvenih šest salona, koji simbolično predstavljaju nekadašnje jugoslovenske republike - Bosnu i Hercegovinu, Makedoniju, Srbiju, Hrvatsku, Sloveniju i Crnu Goru. Makedonski je prvi. 

Prostorije, svojevrsni mikromuzeje naroda i narodnosti Jugoslavije simbolično označavaju federalni sistem uređenja države, dok su prostori u bočnim krilima izvedeni prema načelima funkcionalizma.

Glavna prostorija sa impresivnom tavanicom u vidu rozete sa čeličnim kracima, oko koje se nižu saloni je svečana sala za konferencije i prijeme - sala Jugoslavije.

Foto: Zoran Sinko

Njegovo uređenje može se opisati kao najtradicionalnije. Glavni deo nameštaja sastoji se iz centralnog stola i polukružne garniture, sofri i klupa za sedenje inspirisanih tradicionalnim makedonskim pokućstvom.

Foto: Zoran Sinko

Najveća umetnička dela i slikarski i vajarski velikani

Naravno da posebnu vrednost građevine čine umetnine, tačnije kolekcije jugoslovenskog slikarstva, vajarstva i dela primenjene umetnosti XX veka, zasnovane na naglašavanju tradicionalnih narodnih motiva i upravo zbog takvih celina stvoreni su mini muzeji u svakom salonu, sastavljeni od dela i radova lokalnih umetnika i zanatlija.

Foto: Zoran Sinko

Od umetnika svakako treba spomenuti velikane jugoslovenske posleratne uemtnosti kao što su - Petar Lubarda, Frano Kršinić, Matija Vuković, Đorđe Andrejević Kun, Predrag-Peđa Milosavljević, Stojan Aralica, Bora Baruh, Lazar Ličenoski, Branislav Nemet, Vera Čohadžić, France Slana,  Zora Petrović, Olivera Kangrga, Vojin Bakić, Ignjat Job, Boško Petrović, Olivera Galović, Milica Zorić, Lazar Vozarević, Oton Gliha, Jagoda Bujić, Vida Jocić, Sreten Stojanović, Risto Stijović, Mira Sandić, Nebojša Mitrić, Andrej Jemec, Drago Tršar, Branko Filipović-Filo, Tone Kralj, Ferdo Majer, Ratomir Gligorijević, Jovan Rakidžić, Stevan Dukić, Marin Pregelj, Drinka Radovanović i mnogi drugi. 

Foto: Zoran Sinko

Iako svaki salon pleni svojom lepotom i umetničkim izražajem, nekoliko umetničkih kompozicija dominira prostorom, kao sto su "Let u kosmos" Petra Lubarde, "Svečano - Putevima nove Jugoslavije" Lazara Vujaklije i triptih-mozaik "Stvaranje Jugoslavije" koji se nalaze u salonu Jugoslavije, mozaik "Bitka na Sutesci" u holu, kao i tepihe sa lokalnim motivima velikih razmera koji krase svaki salon. 

Foto: Zoran Sinko

Umetnička dela nisu ostavila ravnodušne ni njene posetice, velike državnike, kraljevske porodice,  kao što su bili Hruščov, Ričaard Nikson, kraljica Elizabeta i mnogi drugi. 

Foto: Zoran Sinko

Svako ko je imao priliku da poseti Palatu Srbija mogao je da se uveri u veličanstvenost njene unutrašnjosti i da se divi enterijeru i sa koliko pažnje je ovo velelepno zdanje sagrađeno. 

Ostavite komentar

Pravila komentarisanja:

Komentare objavljujemo prema vremenu njihovog pristizanja. Prednost u objavljivanju komentara imaće registrovani korisnici. Molimo Vas da ne pišete komentare velikim slovima, kao i da vodite računa o pravopisu.

Redakcija Informer.rs zadržava pravo izbora, brisanja komentara, ili modifikacije komentara koji će biti objavljeni. Prema Zakonu o informisanju zabranjeno je objavljivanje svih sadržaja koji podstiču diskriminaciju, mržnju ili nasilje protiv lica ili grupe lica zbog njihovog pripadanja ili nepripadanja određenoj rasi, veri, naciji, etničkoj grupi, polu ili zbog njihovog seksualnog opredeljenja.

Nećemo objavljivati komentare koji sadrže govor mržnje, psovke i uvrede. Sadržaj objavljenih komentara ne predstavlja stavove redakcije Informera ili portala Informer.rs, već isključivo stavove autora komentara.

Sugestije ili primedbe možete da šaljete na redakcija@informer.rs.